I. VẤN ĐỀ: TEST KHÔNG CÓ KIẾN TRÚC

1. Định nghĩa

Code rác (Unstructured Test Code) là cách viết test trực tiếp bằng Playwright API trong cùng một file, trộn lẫn giữa thao tác kỹ thuật và logic nghiệp vụ.

Ví dụ:

def test_login(page):
    page.goto("https://www.saucedemo.com/")
    page.locator("#user-name").fill("standard_user")
    page.locator("#password").fill("secret_sauce")
    page.locator("#login-button").click()
    expect(page).to_have_url("https://www.saucedemo.com/inventory.html")

2. Hệ quả

3. Nguyên tắc DRY (Don’t Repeat Yourself)

Định nghĩa: Không lặp lại cùng một đoạn mã hoặc logic ở nhiều nơi.
Mục tiêu: Khi một hành vi (như login) thay đổi, chỉ cần chỉnh ở một vị trí duy nhất.
Ý nghĩa trong automation: Đảm bảo test framework dễ bảo trì, nhất quán và mở rộng lâu dài.

II. KHÁI NIỆM PAGE OBJECT MODEL (POM)

1. Định nghĩa

Page Object Model (POM) là một mô hình thiết kế (Design Pattern) dùng trong kiểm thử tự động, trong đó mỗi trang web hoặc component được biểu diễn bằng một lớp (class) riêng biệt.

Đặc điểm:

• Mỗi class đại diện cho một trang UI cụ thể.

• Class chứa:

  • Tập hợp các locator.

  • Các hành động nghiệp vụ (business actions) liên quan đến trang đó.
    
    

2. Mục tiêu

• Tách biệt WHAT và HOW:

  • WHAT: Ý định nghiệp vụ (“đăng nhập thành công”)

  • HOW: Cách thao tác kỹ thuật (“nhập username”, “click nút login”)

• Giảm lặp lại code: Các hành động UI chỉ được định nghĩa một lần.

• Tăng khả năng bảo trì: Khi locator thay đổi, chỉ cần cập nhật trong Page Object tương ứng.

• Dễ đọc và dễ mở rộng: Test thể hiện ý định nghiệp vụ thay vì thao tác kỹ thuật.
  
  

3. Ví dụ minh họa

III. CẤU TRÚC CHUẨN CỦA FRAMEWORK POM

tests/
│   test_login_pom.py
pages/
│   base_page.py
│   login_page.py
│   inventory_page.py
conftest.py

IV. BASEPAGE – NỀN TẢNG KỸ THUẬT CHUẨN HÓA HÀNH ĐỘNG

1. Định nghĩa

BasePage là lớp cha trừu tượng, chứa các hành động cơ bản nhất của Playwright.
Tất cả các Page Object khác đều kế thừa từ lớp này để sử dụng lại các thao tác chuẩn hóa.

2. Chức năng

• Gom nhóm các hàm Playwright thường dùng (goto, click, fill, assert)

• Thêm logic phụ trợ: logging, xử lý lỗi, timeout, hoặc wait tùy chỉnh.

• Đảm bảo các Page Object tuân thủ cùng một chuẩn hành động.
  
  

3. Triển khai – pages/base_page.py


from playwright.sync_api import Page, expect, Locator, TimeoutError

class BasePage:
    """Lớp cha chứa các hành động Playwright cơ bản, kế thừa cho mọi Page Object."""

    def __init__(self, page: Page):
        self.page = page

    def _visit(self, url: str):
        """Điều hướng tới URL được chỉ định."""
        print(f"[BasePage] Truy cập: {url}")
        self.page.goto(url, wait_until="domcontentloaded")

    def _get_locator(self, locator: str) -> Locator:
        """Trả về đối tượng Locator từ chuỗi selector."""
        return self.page.locator(locator)

    def _click(self, locator: str, name: str = ""):
        """Thực hiện click với xử lý lỗi và ghi log."""
        try:
            print(f"[Click] {name or locator}")
            self._get_locator(locator).click()
        except TimeoutError:
            print(f"[Lỗi] Không thể click vào {locator}")
            raise

    def _fill(self, locator: str, text: str, name: str = ""):
        """Điền dữ liệu vào ô input."""
        print(f"[Fill] '{text}' vào {name or locator}")
        self._get_locator(locator).fill(text)

    def _assert_text_visible(self, locator: str, text: str):
        """Kiểm tra văn bản mong đợi hiển thị trên giao diện."""
        print(f"[Assert] Kiểm tra '{text}' hiển thị")
        expect(self._get_locator(locator)).to_contain_text(text)

V. PAGE OBJECT – BIỂU DIỄN NGHIỆP VỤ TRÊN GIAO DIỆN

1. Định nghĩa

Page Object là một lớp (class) mô tả toàn bộ hành vi nghiệp vụ của một trang web cụ thể.
Mỗi Page Object gồm hai phần chính:

1. Locators – tất cả các selector (CSS/XPath) được khai báo ở dạng hằng số.

2. Business Actions – các hành động nghiệp vụ mô phỏng tương tác người dùng.
   
   

2. Mục tiêu

• Gom nhóm tất cả các thao tác liên quan đến một trang duy nhất.

• Giúp test chỉ gọi đến các hành động nghiệp vụ thay vì mã kỹ thuật chi tiết.

• Khi UI thay đổi, chỉ cập nhật trong Page Object tương ứng.

3. Ví dụ – pages/login_page.py


from .base_page import BasePage
from playwright.sync_api import expect

class LoginPage(BasePage):
    """Đại diện cho trang đăng nhập của hệ thống."""

    # Locators (được định nghĩa như hằng số)
    URL = "https://www.saucedemo.com/"
    USERNAME_FIELD = "#user-name"
    PASSWORD_FIELD = "#password"
    LOGIN_BUTTON = "#login-button"
    ERROR_MESSAGE = "[data-test='error']"

    # Business Actions
    def goto(self):
        """Điều hướng tới trang Login."""
        self._visit(self.URL)

    def login(self, username, password):
        """Thực hiện nghiệp vụ đăng nhập."""
        self.goto()
        self._fill(self.USERNAME_FIELD, username, name="Username")
        self._fill(self.PASSWORD_FIELD, password, name="Password")
        self._click(self.LOGIN_BUTTON, name="Login Button")

    def assert_login_successful(self):
        """Xác minh đăng nhập thành công."""
        expect(self.page).to_have_url("https://www.saucedemo.com/inventory.html")

    def assert_error_message_visible(self, expected_text):
        """Kiểm tra thông báo lỗi đăng nhập hiển thị đúng."""
        self._assert_text_visible(self.ERROR_MESSAGE, expected_text)

1. Cấu trúc Test

Test case chỉ nên mô tả luồng nghiệp vụ thay vì thao tác kỹ thuật.
Không được chứa Playwright API trực tiếp như locator, click, fill.

2. Ví dụ – tests/test_login_pom.py

from pages.login_page import LoginPage
from playwright.sync_api import expect

def test_successful_login_standard_user(page):
    login_page = LoginPage(page)
    login_page.login("standard_user", "secret_sauce")
    login_page.assert_login_successful()

def test_login_failure_locked_user(page):
    login_page = LoginPage(page)
    login_page.login("locked_out_user", "secret_sauce")
    login_page.assert_error_message_visible(
        "Epic sadface: Sorry, this user has been locked out."
    )
​

3. Đặc điểm

VII. MỞ RỘNG: PAGE OBJECT CHO TRANG KHÁC

1. Khái niệm

Khi ứng dụng có nhiều trang, mỗi trang cần có Page Object riêng biệt, kế thừa BasePage.
Ví dụ: InventoryPage, CartPage, CheckoutPage.

2. Ví dụ – pages/inventory_page.py

from .base_page import BasePage

class InventoryPage(BasePage):
    """Đại diện cho trang danh sách sản phẩm (Inventory Page)."""

    ITEM_BACKPACK_ADD_BUTTON = "[data-test='add-to-cart-sauce-labs-backpack']"
    SHOPPING_CART_BADGE = ".shopping_cart_badge"

    def add_backpack_to_cart(self):
        """Thêm sản phẩm 'Sauce Labs Backpack' vào giỏ hàng."""
        self._click(self.ITEM_BACKPACK_ADD_BUTTON, "Add Backpack")

    def assert_cart_badge_count(self, expected_count: str):
        """Kiểm tra số lượng sản phẩm trong giỏ hàng."""
        badge_text = self._get_locator(self.SHOPPING_CART_BADGE).inner_text()
        assert badge_text == expected_count, f"Expected {expected_count}, got {badge_text}"

from pages.login_page import LoginPage
from pages.inventory_page import InventoryPage

def test_add_to_cart_after_login(page):
    login_page = LoginPage(page)
    inventory_page = InventoryPage(page)

    login_page.login("standard_user", "secret_sauce")
    login_page.assert_login_successful()

    inventory_page.add_backpack_to_cart()
    inventory_page.assert_cart_badge_count("1")

VIII. TỔNG KẾT KHÁI NIỆM TRONG POM

IX. BÀI TẬP THỰC HÀNH

Trang web: https://www.saucedemo.com/

1. Mục tiêu

• Tạo cấu trúc thư mục pages/ và tests/ theo chuẩn POM.

• Viết BasePage và LoginPage hoàn chỉnh.

• Tạo thêm InventoryPage mô phỏng hành vi thêm sản phẩm vào giỏ.

• Viết test case đăng nhập → thêm sản phẩm → xác minh giỏ hàng.
  
  

2. Tiêu chí đánh giá

X. KẾT LUẬN

Page Object Model là nền tảng cốt lõi để xây dựng framework kiểm thử tự động bền vững.
Nó giúp tách biệt giữa logic kỹ thuật và nghiệp vụ, giảm thiểu trùng lặp mã, và tạo ra test dễ đọc, dễ mở rộng.

Việc nắm vững POM giúp học viên bước đầu hình thành tư duy kiến trúc framework, thay vì chỉ “ghi script chạy được”.